Kháng sinh là một loại thuốc vô cùng quen thuộc với mọi người, tuy nhiên chúng không phải là loại thuốc có thể sử dụng tùy tiện được, cần phải dùng đúng bệnh, đúng liều lượng, đúng thời gian và có sự hướng dẫn của bác sĩ/dược sĩ. Các kháng sinh thông dụng chỉ có tác dụng với vi khuẩn, rất ít kháng sinh có tác dụng với virus.
Thế nào là kháng sinh?
Từ những thế kỷ trước, con người đã sử dụng thuốc kháng sinh để điều trị các bệnh nhiễm khuẩn. Thời kỳ của kháng sinh bắt đầu từ khi sản xuất Pennicilin năm 1941, khi đó kháng sinh được coi là những chất do vi sinh vật ( vi khuẩn, nấm, …) tạo ra có khả năng ức chế sự phát triển hoặc tiêu diệt vi khuẩn khác. Tiếp theo đó hàng loạt công trình truy tìm các loại kháng sinh khác, người ta đã có thể tổng hợp, bán tổng hợp các kháng sinh, do đó định nghĩa về kháng sinh cũng thay đổi, hiện nay kháng sinh được định nghĩa như sau: “Kháng sinh là những chất có nguồn gốc vi sinh vật, được bán tổng hợp hoặc tổng hợp hóa học. Với liều thấp có tác dụng kìm hãm hoặc tiêu diệt vi sinh vật gây bệnh.”
Kháng sinh penicillin kìm hãm hoặc tiêu diệt vi khuẩn
Công dụng của thuốc kháng sinh
Kháng sinh dùng để điều trị các bệnh lý gây ra bởi vi khuẩn, ví dụ như: viêm xoang, nhiễm khuẩn răng, nhiễm khuẩn da mô mềm, viêm màng não, nhiễm khuẩn đường niệu, nhiễm khuẩn hô hấp trên, nhiễm khuẩn hô hấp dưới v.v
Các bệnh lý cảm, cảm cúm, ho, đau họng thường gây ra bởi virus, và trong trường hợp này, việc dùng thuốc kháng sinh sẽ không có hiệu quả. Một số trường hợp chưa xác định được nguyên nhân nhiễm là do vi khuẩn hay virus sẽ cần làm thêm các xét nghiệm vi sinh trước khi kê đơn thuốc điều trị.
Tác dụng phụ của thuốc kháng sinh
Phần lớn các kháng sinh an toàn khi được sử dụng đúng. Tuy nhiên chúng đều có thể gây ra tác dụng không mong muốn:
· Tình trạng nôn mửa;
· Cảm giác buồn nôn;
· Mắc bệnh tiêu chảy;
· Bị đầy bụng và khó tiêu;
· Đau bụng;
· Rơi vào cảm giác ăn mất ngon.
Tuy nhiên, những tác dụng phụ này thường ở mức độ nhẹ và sẽ hết sau khi kết thúc quá trình điều trị. Nếu tác dụng phụ ngày càng kéo dài và trở nên nghiêm trọng cần phải liên hệ ngay với bác sĩ điều trị.
Phản ứng dị ứng kháng sinh
Trong hầu hết các trường hợp, phản ứng dị ứng có thể xuất hiện các biểu hiện:
· Tình trạng phát ban da nổi lên và ngứa (mày đay hoặc phát ban);
· Ho;
· Thở khò khè;
· Cổ họng bị co thắt có thể gây khó thở.
Trong một số trường hợp hiếm thuốc kháng sinh có thể gây ra dị ứng nghiêm trọng và có khả năng đe dọa tính mạng được gọi là sốc phản vệ. Các triệu chứng ban đầu của phản vệ thường giống như một phản ứng dị ứng nhẹ.
· Cảm thấy lâng lâng hoặc ngất xỉu.
· Khó thở, thở khò khè.
· Tim đập nhanh.
· Da trở nên sần sùi.
· Cảm giác bối rối và lo lắng.
· Ngất hoặc rơi vào trạng thái mất ý thức.